Επικίνδυνος είναι ο συνδυασμός ζέστης - υγρασίας για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη _ είτε είναι τύπου 1 είτε τύπου 2. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς δεν το ξέρουν ή δεν του δίνουν την απαιτούμενη σημασία, με επακόλουθο να διακινδυνεύουν να παρουσιάσουν υπογλυκαιμικά επεισόδια, αφυδάτωση, θερμοπληξία και άλλα νοσήματα που σχετίζονται με τη ζέστη.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι πάρα πολύς συχνός και η συχνότητά του αυξάνεται διαρκώς. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στη χώρα μας, στα μέσα της δεκαετίας του 1970 οι πάσχοντες από διαβήτη ήταν περίπου 250.000, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν ξεπεράσει τις 800.000.
Πανελλαδική μελέτη των Ιατρικών Σχολών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και των Πανεπιστημίων Ιωαννίνων και Κρήτης που πραγματοποιήθηκε τη διετία 2003 - 2004 σε 9.669 άντρες και γυναίκες ηλικίας 28 έως 64 ετών, έδειξε πως το 10% είχαν σακχαρώδη διαβήτη.
Αλλη μελέτη _ η γνωστή ως ΑΤΤΙΚΗ που πραγματοποιείται από την Α' Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών σε περισσότερους από 3.000 εθελοντές ηλικίας 18 ετών και άνω _ δείχνει ότι ο αριθμός των ασθενών αυξάνεται κατά 1% τον χρόνο, γεγονός που υποδηλώνει ότι πολύ σύντομα οι ασθενείς στη χώρα μας θα είναι περισσότεροι από 1 εκατομμύριο.
Ολοι αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν ότι η ζέστη και η υγρασία μπορεί να τους δημιουργήσουν σοβαρό πρόβλημα _ και όχι μόνο όταν ο υδράργυρος «χτυπάει κόκκινο» και αρχίζει ο καύσωνας, αλλά σε θερμοκρασίες από... 27 βαθμούς Κελσίου και πάνω! Και αυτό, διότι όχι μόνον επηρεάζεται ο οργανισμός τους από τις υψηλές θερμοκρασίες και την αυξημένη υγρασία, αλλά επηρεάζονται και τα φάρμακα, οι ταινίες σακχάρου, ακόμα και οι μετρητές και οι αντλίες!
Οπως εξηγεί ο παθολόγος Ιωάννης Ιωαννίδης, υπεύθυνος του Διαβητολογικού Ιατρείου & Ιατρείου Παχυσαρκίας στο Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Νέας Ιωνίας, η ζέστη αποτελεί πηγή στρες για τον οργανισμό και μπορεί να ανεβάσει το σάκχαρο, ενώ στους διαβητικούς είναι συχνά διαταραγμένο το σύστημα ρυθμίσεως της σωματικής θερμοκρασίας που όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν.
Η αιτία αυτής της απορρύθμισης είναι οι βλάβες στο αυτόνομο νευρικό σύστημα, που επηρεάζουν μεταξύ άλλων και τους ιδρωτοποιούς αδένες. Οι ιδρωτοποιοί αδένες έχουν ως ρόλο να διατηρούν σε φυσιολογικά επίπεδα τη σωματική θερμοκρασία, παράγοντας ιδρώτα στο δέρμα ο οποίος εξατμίζεται και έτσι δροσίζει τον οργανισμό. Η δυσλειτουργία τους σημαίνει μείωση της φυσικής ψύξης, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος θερμοπληξίας.
Οταν, μάλιστα, η ζέστη συνοδεύεται από αυξημένη περιβαλλοντική υγρασία, η εξάτμιση του ιδρώτα δυσχεραίνεται ακόμα περισσότερο _ και ο κίνδυνος αυξάνεται αναλόγως.
Σε πρόσφατη διεθνή μελέτη διαπιστώθηκε πως, ενώ στους υγιείς ανθρώπους όσο αυξάνεται η περιβαλλοντική θερμοκρασία τόσο αυξάνεται η εφίδρωση, σε πολλούς διαβητικούς η εφίδρωση αυξάνεται έως ένα σημείο και μετά παραμένει στάσιμη, με συνέπεια να αυξάνεται ανησυχητικά η σωματική θερμοκρασία.
Αλλη μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές της Κλινικής Μάγιο στο Ρότσεστερ της Μινεσότας, έδειξε πως όταν ο υδράργυρος ξεπερνάει τους 27 βαθμούς Κελσίου αυξάνονται σταδιακά οι μεταφορές διαβητικών ασθενών στα νοσοκομεία, οι νοσηλείες, αλλά και τα μοιραία περιστατικά _ και κορυφώνονται όταν έχει καύσωνα.
Αλλη μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές της Κλινικής Μάγιο στο Ρότσεστερ της Μινεσότας, έδειξε πως όταν ο υδράργυρος ξεπερνάει τους 27 βαθμούς Κελσίου αυξάνονται σταδιακά οι μεταφορές διαβητικών ασθενών στα νοσοκομεία, οι νοσηλείες, αλλά και τα μοιραία περιστατικά _ και κορυφώνονται όταν έχει καύσωνα.
Αυτές, όμως, δεν είναι οι μοναδικές συνέπειες λόγω ζέστης, κατά τον κ. Ιωαννίδη. Ενα άλλο πρόβλημα είναι πως μπορεί να επηρεάσει τα αντιδιαβητικά φάρμακα και - κυρίως - τα αναλώσιμα που χρησιμοποιούν οι ασθενείς.
«Οποιο φάρμακο ή ένεση κι αν χρησιμοποιούν οι ασθενείς για να ρυθμίζουν το σάκχαρό τους, πρέπει να ξέρουν πως χάνει μέρος της αποτελεσματικότητάς του αν αφεθεί σε θερμοκρασίες υψηλότερες από αυτές που αναγράφονται στη συσκευασία του», λέει ο κ. Ιωαννίδης.
«Ιδιαίτερα ευάλωτες είναι οι ινσουλίνες, οι οποίες ακόμα και στα φαρμακεία ή στις αποθήκες φυλάσσονται σε ειδικά ψυγεία. Γι' αυτό και έχει πολύ μεγάλη σημασία να μεταφέρονται και να φυλάσσονται σε δροσερά μέρη και γενικότερα να συντηρούνται όπως ακριβώς αναγράφεται στη συσκευασία τους».
«Ιδιαίτερα ευάλωτες είναι οι ινσουλίνες, οι οποίες ακόμα και στα φαρμακεία ή στις αποθήκες φυλάσσονται σε ειδικά ψυγεία. Γι' αυτό και έχει πολύ μεγάλη σημασία να μεταφέρονται και να φυλάσσονται σε δροσερά μέρη και γενικότερα να συντηρούνται όπως ακριβώς αναγράφεται στη συσκευασία τους».
Τα αναλώσιμα είναι εξίσου ευάλωτα. Οι ταινίες μέτρησης σακχάρου λ.χ. επηρεάζονται τόσο πολύ από τη ζέστη, ώστε μπορεί να οδηγήσουν σε ψευδή αποτελέσματα τη μέτρηση, ενώ αντίστοιχα προβλήματα μπορεί να υπάρξουν με τους μετρητές και τα άλλα αναλώσιμα.
Πρόβλημα μπορεί επίσης να δημιουργήσουν οι αλλαγές στα επίπεδα της φυσικής δραστηριότητας και στην πρόσληψη φαγητού, που είναι πολύ συνηθισμένες ιδίως στη διάρκεια των διακοπών.
«Οι αλλαγές στην καθημερινότητα μπορεί να επηρεάσουν τις ανάγκες του οργανισμού σε φάρμακα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας», εξηγεί ο κ. Ιωαννίδης. «Αυτό είναι πιο πιθανό στους ασθενείς που χρησιμοποιούν φάρμακα όπως η ινσουλίνη και οι σουλφονυλουρίες, στους οποίους και συνιστάται να εντατικοποιούν τις μετρήσεις του σακχάρου τους, ώστε να εντοπίσουν εγκαίρως τυχόν πρόβλημα, και αν χρειαστεί να αναπροσαρμόσουν τη δόση των φαρμάκων τους».
«Οι αλλαγές στην καθημερινότητα μπορεί να επηρεάσουν τις ανάγκες του οργανισμού σε φάρμακα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας», εξηγεί ο κ. Ιωαννίδης. «Αυτό είναι πιο πιθανό στους ασθενείς που χρησιμοποιούν φάρμακα όπως η ινσουλίνη και οι σουλφονυλουρίες, στους οποίους και συνιστάται να εντατικοποιούν τις μετρήσεις του σακχάρου τους, ώστε να εντοπίσουν εγκαίρως τυχόν πρόβλημα, και αν χρειαστεί να αναπροσαρμόσουν τη δόση των φαρμάκων τους».
Η ανάγκη αναπροσαρμογής είναι πιο πιθανή στα νεαρά άτομα που παίρνουν ινσουλίνη (ιδίως στις ινσουλίνες ταχείας δράσης, αλλά και στην βασική τους ινσουλίνη μακράς δράσης) και οφείλεται στον συνδυασμό της αυξημένης φυσικής δραστηριότητας στις διακοπές (ρακέτες, κολύμπι κ.τ.λ.) με την αυξημένη απορρόφηση της ινσουλίνης από τον οργανισμό λόγω της ζέστης.
Οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί όταν πρόκειται να κολυμπήσουν ή να κάνουν ψαροντούφεκο. Δεν πρέπει να βουτάνε ποτέ μόνοι, ενώ συνιστάται να μετρούν το σάκχαρό τους μια-δυο φορές την τελευταία ώρα πριν μπουν στο νερό και, αν διαπιστώσουν πως πέφτει απότομα μεταξύ των δύο μετρήσεων ή είναι χαμηλό, να πιουν ένα ποτήρι φυσικό χυμό ώστε να μην παρουσιάσουν υπογλυκαιμία μέσα στο νερό.
Οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί όταν πρόκειται να κολυμπήσουν ή να κάνουν ψαροντούφεκο. Δεν πρέπει να βουτάνε ποτέ μόνοι, ενώ συνιστάται να μετρούν το σάκχαρό τους μια-δυο φορές την τελευταία ώρα πριν μπουν στο νερό και, αν διαπιστώσουν πως πέφτει απότομα μεταξύ των δύο μετρήσεων ή είναι χαμηλό, να πιουν ένα ποτήρι φυσικό χυμό ώστε να μην παρουσιάσουν υπογλυκαιμία μέσα στο νερό.
Οποιος ασθενής, πάντως, ανεξαρτήτως φαρμακευτικής αγωγής, παρουσιάσει τρέμουλο, έντονη πείνα ή άλλο σύμπτωμα πιθανής υπογλυκαιμίας, θα πρέπει να αναπροσαρμόσει τη δόση των φαρμάκων του, αφού πρώτα την επιβεβαιώσει με μέτρηση και, αν είναι δυνατό, ενημερώσει τον θεράποντα γιατρό του. Σε καμιά περίπτωση, όμως, δεν θα πρέπει να διακόψει εντελώς τη φαρμακευτική αγωγή.
Αλλοι εχθροί των διαβητικών είναι η καυτή άμμος, οι πέτρες και τα σπασμένα γυαλιά και τα άλλα αιχμηρά σκουπίδια που συχνά υπάρχουν στις παραλίες. Πολλοί διαβητικοί αντιμετωπίζουν προβλήματα αισθητικότητας στα πόδια τους επειδή έχουν βλάβες στα νεύρα, γι' αυτό και συνιστάται σε όλους να μην περπατάνε ποτέ ξυπόλητοι στην άμμο (μπορεί να πάθουν εγκαύματα στα πέλματα ή να κοπούν και να μην το αντιληφθούν).
Οι διαβητικοί πρέπει, τέλος, να έχουν το νου τους σε τυχόν γαστρεντερίτιδες, οι οποίες είναι πολύ συνηθισμένες το καλοκαίρι και εκδηλώνονται κυρίως με διάρροια. Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες (λ.χ. αλλαγή του πόσιμου νερού, κατανάλωση ελλιπώς συντηρημένων τροφίμων ή φρούτων και λαχανικών που δεν έχουν πλυθεί καλά, διάφοροι ιοί) και στους διαβητικούς μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη αύξηση του σακχάρου.
Αν ένας διαβητικός έχει γαστρεντερίτιδα συνιστάται να μετράει πιο συχνά το σάκχαρό του και αν δει πως είναι πάνω από 240 mg/dl σε δύο τουλάχιστον μετρήσεις, πρέπει να επικοινωνήσει με τον γιατρό του. Αν δεν κάνει εμέτους, θα πρέπει να καταναλώνει αρκετή ποσότητα νερού για να αποφύγει την αφυδάτωση.
Τι να κάνουν οι ασθενείς
Για να περάσουν καλά στις διακοπές τους οι διαβητικοί, καλό είναι να ακολουθούν ορισμένους κανόνες:
* Να πάρετε μαζί σας 1,5 έως 2 φορές περισσότερα φάρμακα και αναλώσιμα, απ' όσα υπολογίζετε ότι θα σας χρειαστούν.
* Αν πρόκειται να ταξιδέψετε με αεροπλάνο, να έχετε τα φάρμακα και τα αναλώσιμα στις χειραποσκευές και όχι στη βαλίτσα (αφενός δεν συντηρούνται καλά στις θερμοκρασίες των χώρων αποθήκευσης των αεροπλάνων, αφετέρου αν χάσετε τη βαλίτσα σας θα αντιμετωπίσετε πρόβλημα).
* Να θυμάστε ότι οι ινσουλίνες επηρεάζονται από τη ζέστη. Ο γενικός κανόνας είναι πως πρέπει να μεταφέρονται σε δροσερές συνθήκες (έως 24-26 βαθμούς Κελσίου) και να φυλάσσονται το καλοκαίρι στο πλαϊνό μέρος του ψυγείου. Αν δεν είστε σίγουροι για τη θερμοκρασία κατά τη μεταφορά οπουδήποτε και την παραμονή σας στην παραλία, να χρησιμοποιείτε ισοθερμική τσάντα με παγοκύστες.
* Να θυμάστε ότι η ινσουλίνη απορροφάται πιο γρήγορα από το σημείο όπου γίνεται η ένεση όταν είμαστε ζεστοί και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απρόσμενη υπογλυκαιμία. Το ίδιο συμβαίνει και όταν το σημείο της ένεσης τεθεί αμέσως μετά σε δραστηριότητα (λ.χ. κάνει ο ασθενής την ένεση στο πόδι και αμέσως μετά αρχίζει να περπατάει γρήγορα).
* Να έχετε μαζί σας στις διακοπές βεβαίωση από τον γιατρό για τη νόσο και την ενδεικνυόμενη θεραπεία. Αν πρόκειται να κάνετε διακοπές στο εξωτερικό, να πάρετε τη βεβαίωση γραμμένη στα αγγλικά.
* Αν πρόκειται να πάτε σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, πάρτε μαζί συμπληρωμένο το έντυπο ιατρικής περίθαλψης στο εξωτερικό. Το έντυπο αυτό είναι η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθενείας και παρέχει κάλυψη στα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., και στην Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Θα το συμπληρώσετε στον ασφαλιστικό σας φορέα (ζητήστε τη φόρμα E112) και είναι τυποποιημένο και πανομοιότυπο σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και σε όλες τις γλώσσες.
* Να θυμάστε ότι σε κάποιες χώρες ισχύει διαφορετική μονάδα μέτρησης της γλυκόζης _ μετριέται σε mmol/l και όχι σε mg/dl όπως στην Ελλάδα. Ενα mmol/l ισοδυναμεί με 18 mg/dl, συνεπώς για να μετατρέψετε τα mg σε mmol θα διαιρέσετε με το 18.
* Αν για οποιονδήποτε λόγο χρειαστεί να αγοράσετε ινσουλίνη από πόλη του εξωτερικού, βεβαιωθείτε ότι πρόκειται για ινσουλίνη με πυκνότητα U100 (αυτή χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, αλλά σε μερικές χώρες υπάρχουν ινσουλίνες με πυκνότητα U40). Αντίστοιχα, αν χρειασθείτε σύριγγες, βεβαιωθείτε ότι είναι κατάλληλες για ινσουλίνη με πυκνότητα U100.
Στην παραλία
Μην αφήνετε τα φάρμακα ή τα άλλα αναλώσιμα μέσα στο αυτοκίνητο (ούτε στην καμπίνα, ούτε στο πορτ μπαγκάζ), αλλά ούτε και στην παραλία με τα ρούχα σας, ακόμα κι αν βρίσκονται στη σκιά.
Ο γενικός κανόνας είναι πως κάθε θερμοκρασία πάνω από 27 βαθμούς Κελσίου δημιουργεί προβλήματα σε ό,τι απαιτείται για τη σωστή αντιμετώπιση του διαβήτη, συνεπώς πρέπει να έχετε μαζί ένα μικρό ψυγείο ή διάφορα συστήματα μεταφοράς, όπως παγοκύστες ή παγοκυψέλες. Ειδάλλως, θα πρέπει να ρωτήσετε εάν κάποιο μαγαζί στην παραλία μπορεί να τα φυλάξει σε δροσερό μέρος.
Για τους ίδιους λόγους, δεν πρέπει να εκθέτουν στη ζέστη την αντλία ινσουλίνης τους οι _ κατά κανόνα νεαροί _ πάσχοντες από τύπου 1 διαβήτη οι οποίοι είναι εφοδιασμένοι με αυτήν (ούτε και να την πετούν στην άμμο). Χώρια που, επειδή η αντλία μοιάζει με κινητό τηλέφωνο, μπορεί να την κλέψει κάποιος επιτήδειος, γεγονός με συνέπειες όχι μόνο για την υγεία, αλλά και οικονομικές.
Για την αφυδάτωση
* Μη φοβάστε να ανάβετε το κλιματιστικό (να το βάζετε σε θερμοκρασία το πολύ 25-26 βαθμών) ακόμα και όταν κοιμάστε (αρκεί να μη σας «χτυπάει» ο αέρας).
* Μη φοβάστε να ανάβετε το κλιματιστικό (να το βάζετε σε θερμοκρασία το πολύ 25-26 βαθμών) ακόμα και όταν κοιμάστε (αρκεί να μη σας «χτυπάει» ο αέρας).
* Να πίνετε άφθονο νερό, ακόμα κι αν δεν διψάτε.
* Μη φοβάστε τα αναψυκτικά τύπου λάιτ (η ασπαρτάμη είναι ασφαλής)
* Να πίνετε χυμούς, αλλά με μέτρο. Είναι μεν υγιεινοί και θρεπτικοί, αλλά περιέχουν υδατάνθρακες. Έτσι, πρέπει να υπολογίζονται στην ημερήσια θερμιδική πρόσληψη από τα άτομα με τύπου 2 διαβήτη που συνήθως είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, καθώς και στον υπολογισμό της ταχείας δράσης ινσουλίνης από τα άτομα με διαβήτη τύπου 1.
tanea.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου