Ποιοι ευθύνονται για τα λάθη και τη στασιμότητα στην κυπριακή οικονομία. Πού μας οδηγεί η κωλυσιεργία και η αναποφασιστικότητα για λήψη δραστικών μέτρων. Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν τώρα χωρίς άλλη καθυστέρηση.
Κανείς δεν αμφισβητεί πως η κυπριακή οικονομία είναι στημένη πάνω σε στέρεες βάσεις. Αυτός, άλλωστε, είναι ένας από τους κύριους λόγους που, σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν την επηρέασε τόσο πολύ.
Ωστόσο, οι τελευταίες εξελίξεις και η στασιμότητα που παρατηρείται έχουν προκαλέσει την έντονη ανησυχία όλων. Είναι, πλέον, καιρός να πάρουμε μέτρα δραστικά, δίχως άλλη καθυστέρηση.
Βλέπουμε το χάος που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα με την επιβολή εξωγενών μέτρων, αλλά και τα μέτρα που θα λάβει η Ιρλανδία μετά την προσφυγή της για δανεισμό από ΕΕ και ΔΝΤ. Για να αποφύγουμε τα ίδια, πρέπει να δράσουμε τώρα.
Είναι, πλέον, επιτακτική ανάγκη να γίνουν τομές στην κυπριακή οικονομία. Για να γίνει αυτό, πρέπει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μαζί με το οικονομικό του επιτελείο, να ρίξουν όλο τους το βάρος στον τομέα αυτό.
Στον Δημήτρη Χριστόφια έλαχε η προεδρία της Δημοκρατίας σε μία δύσκολη περίοδο. Τοποθετήσεις του τύπου «έχουμε πολύ ισχυρή οικονομία και θα βγούμε αλώβητοι από την κρίση», κρίνονται τουλάχιστον ατυχείς.
Τώρα είναι που πρέπει να αποδείξει την αποφασιστικότητα και την ηγετική του φυσιογνωμία. Χωρίς συμβιβασμούς και χωρίς να λυγίζει σε πιέσεις - κυρίως συνδυκαλιστικές λόγω καταβολών - πρέπει να κινηθεί για δυναμική λήψη μέτρων. Και ας μη φοβίζει η λέξη «δυναμική».
Τα μέτρα που χρειάζεται τώρα η κυπριακή οικονομία δεν είναι ακραία, ούτε θα αλλάξουν άρδην το κοινωνικοοικονομικό γίγνεσθαι του τόπου. Θα πρέπει, όμως, να σπάσουν κάποια «ιερά άβατα», όπως το δημόσιο μισθολόγιο, το συνταξιοδοτικό και το φορολογικό. Εάν δεν γίνουν τομές τώρα, η ζημιά θα προχωρήσει σε βάθος και τότε η ίαση θα είναι πολύ πιο επώδυνη, μακρά και ανελαστική.
Ο πρόεδρος έχει ευθύνη μέχρι το 2013 να παραδώσει την Κυπριακή Δημοκρατία εκτός επιτήρησης, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις και σε υγιή τροχιά ανάπτυξης.
Όλες οι χώρες της Ευρωζώνης, που επηρεάστηκαν από την κρίση, έλαβαν μέτρα. Εμείς επαναπαυθήκαμε στους θετικούς ρυθμούς των προηγούμενων ετών, οι οποίοι - όπως τελικά αποδείχθηκε - δεν άντεξαν την πίεση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αγορά ακινήτων, η οποία για μία πενταετία, περίπου, τροφοδοτούσε με εκπληκτικούς ρυθμούς ανάπτυξης το κράτος, τις επιχειρήσεις και την αγορά εργασίας.
Θεωρούμε απαράδεκτο εδώ και δύο χρόνια να γίνονται μόνο ατελέσφορες συζητήσεις και να περιμένουμε τη μία κατραπακιά μετά την άλλη. Οι S&P’s μας προειδοποίησαν από τον Ιούλιο. Μόνο όταν τον Νοέμβριο μας υποβάθμισαν θυμηθήκαμε ότι μας προειδοποίησαν.
Δεν έχουμε, πλέον, άλλα περιθώρια. Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει και κάθε μέρα που περνά μας φέρνει όλο και πιο κοντά σε απρόβλεπτες εξελίξεις.
Υπενθυμίζουμε απλώς πως πριν από ένα χρόνο και κάτι ο Χαρίλαος Σταυράκης ήταν αισιόδοξος πως το έλλειμμά μας θα έμενε κάτω από το 3% και θα γλυτώναμε την επιτήρηση. Τελικά όχι μόνο έφτασε το 6%, αλλά σήμερα δεν ξέρουμε καν αν θα πιάσουμε τους στόχους που μας έθεσε η Κομισιόν, για έλλειμμα 4,5% για το 2011.
Το IN Business θεωρεί πως τώρα είναι η ώρα των αποφάσεων και πως πρέπει, επιτέλους, να αλλάξουν, νοοτροπίες, συνήθειες και καταστάσεις. Για το λόγο αυτό θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις και δεν θα διστάσουμε να καταλογίσουμε ευθύνες εκεί και όπου υπάρχουν, με την ανάλογη τεκμηρίωση. Η οικονομία του τόπου δεν είναι ρινγκ για πολιτικά κουσούρια, ούτε ευκαιρία για μικροπολιτικές. Σταθείτε όλοι - κυβέρνηση, βουλή, συντεχνίες, επιχειρηματίες - στο ύψος των περιστάσεων.
ΠΟΙΟΙ ΕΧΟΥΝ ΕΥΘΥΝΗ
Θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε πως αυτή την ώρα ευθύνη δεν έχουν μόνο ο Δημήτρης Χριστόφιας και ο Χαρίλαος Σταυράκης. Ευθύνη έχει ο κάθε πολιτικός, που γράφει τη μοίρα του τόπου. Όπως ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού, το κόμμα του οποίου καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις. Άλλωστε, η σύνδεσή του με την ΠΕΟ είναι άρρηκτη.
Βαριά η ευθύνη και του συγκυβερνώντος ΔΗΚΟ και κυρίως του προέδρου του κόμματος και Προέδρου της Βουλής, Μάριου Καρογιάν. Ευθύνη έχουν, όμως, και τα κόμματα που βρίσκονται στην αντιπολίτευση. ΔΗΣΥ και ΕΔΕΚ, κατά κύριο λόγο, πρέπει να πάψουν να βλέπουν την οικονομία ως ευκαιρία για αντιπολίτευση. Ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Γιαννάκης Ομήρου, πρώτοι από τα κόμματά τους, πρέπει να δείξουν πως αν είναι ένας τομέας για τον οποίο πρέπει να υπάρξει σύνεση, αυτός είναι η οικονομία. Ευθύνη έχουν και όλοι οι βουλευτές. Τα νομοσχέδια για πάταξη της φοροδιαφυγής, για παράδειγμα, εδώ και έξι μήνες ελάχιστα συζητήθηκαν στις αρμόδιες επιτροπές της βουλής.
Βαριά ευθύνη έχει και η ΠΑΣΥΔΥ. Τα περί φθηνής δημόσιας υπηρεσίας, σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, πρέπει να πάψουν. Έχουμε μία πανάκριβη δημόσια υπηρεσία, η οποία μέσα από τα χρόνια κατάφερε να αποκτήσει πολλά δικαιώματα. Όμως, τα δημόσια οικονομικά δεν σηκώνουν, πλέον, τέτοιο φόρτο. Ο κ. Γλαύκος Χατζηπέτρου πρέπει να αντιληφθεί πως ό,τι γίνει τώρα, θα είναι για το καλό των δημοσίων υπαλλήλων. Καλύτερα να δοθούν λιγότερες ή καθόλου αυξήσεις τώρα, παρά να έρθουν περικοπές μισθών και θέσεων σε μερικά χρόνια.
Δεν διαφωνούμε με το γεγονός ότι πρέπει να παταχθεί η φοροδιαφυγή. Άλλο το ένα, όμως, κι άλλο το άλλο. Ανάλογη πρέπει να είναι η στάση και των υπόλοιπων συντεχνιών.
ΑΝΗΣΥΧΟΥΜΕ ΕΠΕΙΔΗ:
- Ο ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού μέχρι το τέλος του έτους θα αγγίξει το 2,5% και το 2011 θα φτάσει το 3%.
- Η ανεργία πλησιάζει το 7%, ενώ το 2011 υπολογίζεται κοντά στο 6,5%.
- Το δημοσιονομικό έλλειμμα θα είναι κοντά στο 6%, όπως και πέρσι. Ουσιαστικά δεν βελτιώθηκε καθόλου.
- Το δημόσιο χρέος θα φτάσει το 62,70%, ενώ για το 2011 υπολογίζεται στο 64,90%.
- Είναι μικρή η ανάπτυξη, κοντά στο 0,6%. Οι θετικοί ρυθμοί προσδίδουν, βεβαίως, κάποια αισιοδοξία για το μέλλον, έστω κι αν δεν είναι γενικώς ψηλοί
- Οι δαπάνες αποτελούν το 45,8% του ΑΕΠ.
- Οι δαπάνες προσωπικού θα φτάσουν το 14,90% του συνολικού ΑΕΠ, συνεχίζοντας την ανοδική τους πορεία.
- Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ξεπέρασε το 8% το 2009.
- Τα δάνεια των νοικοκυριών φτάνουν το 123% του ΑΕΠ, ενώ ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι 55%. Το παρήγορο είναι πως αντίστοιχα ψηλό είναι και το ποσοστό των καταθέσεων, που φτάνει το 148% του ΑΕΠ.
- Τα δάνεια σε επιχειρήσεις αντιστοιχούν σε 152% του ΑΕΠ, ενώ στην Ευρώπη μόλις σε 52%.
- Η ανεργία πλησιάζει το 7%, ενώ το 2011 υπολογίζεται κοντά στο 6,5%.
- Το δημοσιονομικό έλλειμμα θα είναι κοντά στο 6%, όπως και πέρσι. Ουσιαστικά δεν βελτιώθηκε καθόλου.
- Το δημόσιο χρέος θα φτάσει το 62,70%, ενώ για το 2011 υπολογίζεται στο 64,90%.
- Είναι μικρή η ανάπτυξη, κοντά στο 0,6%. Οι θετικοί ρυθμοί προσδίδουν, βεβαίως, κάποια αισιοδοξία για το μέλλον, έστω κι αν δεν είναι γενικώς ψηλοί
- Οι δαπάνες αποτελούν το 45,8% του ΑΕΠ.
- Οι δαπάνες προσωπικού θα φτάσουν το 14,90% του συνολικού ΑΕΠ, συνεχίζοντας την ανοδική τους πορεία.
- Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ξεπέρασε το 8% το 2009.
- Τα δάνεια των νοικοκυριών φτάνουν το 123% του ΑΕΠ, ενώ ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι 55%. Το παρήγορο είναι πως αντίστοιχα ψηλό είναι και το ποσοστό των καταθέσεων, που φτάνει το 148% του ΑΕΠ.
- Τα δάνεια σε επιχειρήσεις αντιστοιχούν σε 152% του ΑΕΠ, ενώ στην Ευρώπη μόλις σε 52%.
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΜΑΣ
Η σημερινή κατάσταση μας επιτρέπει ακόμα, ευτυχώς, να λάβουμε μέτρα τα οποία δεν θα είναι ακραία και δεν θα επηρεάσουν την ανάπτυξη. Μπορούμε, δηλαδή, να κάνουμε κάτι, προλαβαίνοντας την ανησυχία του νομπελίστα, Τζόζεφ Στίγκλιτς, σύμφωνα με τον οποίο «ένα ρεύμα λιτότητας εκτείνεται απ’ άκρη σ’ άκρη στην Ευρώπη, αγγίζει τις ακτές της Αμερικής και φτάνει για να προκαλέσει μία νέα ύφεση».
ΝΑ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΕΝΤΟΝΑ
Το IN Business θεωρεί αδήριτη ανάγκη τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων, όπως:
1. Πάγωμα μισθών στο δημόσιο.
2. Μείωση εργαζομένων στο δημόσιο.
3. Επίλυση συνταξιοδοτικού.
4. Παροχή κοινωνικών παροχών με ορθολογιστικό τρόπο.
5. Καταπολέμηση φοροδιαφυγής.
6. Αύξηση φόρου σε τσιγάρα και αλκοολούχα.
7. Ενίσχυση της Κύπρου ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου.
ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ
Πιο κάτω καταγράφουμε τις αποφάσεις και τα μέτρα πέντε ευρωπαϊκών χωρών, που αντιμετωπίζουν σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα στην οικονομία τους. Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία και Μεγάλη Βρετανία μπαίνουν στο μικροσκόπιο.
ΙΡΛΑΝΔΙΑ
Δημόσιο χρέος: 66% του ΑΕΠ
Δημοσιονομικό έλλειμμα: 32%, περίπου, το 2010
Ανεργία:14,1%
Πληθωρισμός: -1%
Δημοσιονομικό έλλειμμα: 32%, περίπου, το 2010
Ανεργία:14,1%
Πληθωρισμός: -1%
• Κρατικοποίηση των τριών μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας, ώστε να μην καταρρεύσουν, διαθέτοντας πάνω από 50 δις ευρώ.
• Στήριξη από ΕΕ και ΔΝΤ, ύψους 80 - 90 δις ευρώ.
• Αυξημένη φορολογία κατά 7,5% για όλα τα εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ.
• Αυξημένη φορολογία κατά 10% για τα ετήσια εισοδήματα άνω των 70.000 ευρώ.
• Στους δημοσίους υπαλλήλους έχει επιβληθεί περικοπή αποδοχών 5%, ανεξαρτήτως μισθολογικής κλίμακας.
• Σκέψεις και πιέσεις για αλλαγές ευνοϊκού φορολογικού συντελεστή.
• Στήριξη από ΕΕ και ΔΝΤ, ύψους 80 - 90 δις ευρώ.
• Αυξημένη φορολογία κατά 7,5% για όλα τα εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ.
• Αυξημένη φορολογία κατά 10% για τα ετήσια εισοδήματα άνω των 70.000 ευρώ.
• Στους δημοσίους υπαλλήλους έχει επιβληθεί περικοπή αποδοχών 5%, ανεξαρτήτως μισθολογικής κλίμακας.
• Σκέψεις και πιέσεις για αλλαγές ευνοϊκού φορολογικού συντελεστή.
Μετά τη στήριξη ύψους €85 δις από ΔΝΤ και ΕΕ:
• Μαχαίρι σε 24.750 θέσεις στο δημόσιο.
• Μείωση κατά 1 ευρώ του κατώτερου μισθού (7.65 ευρώ την ώρα).
• Αύξηση ΦΠΑ από το 21% σε 22% από το 2013 και στο 24% από το 2014.
• Νέος φόρος στην ακίνητη περιουσία, ο οποίος θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες μέχρι 200 ευρώ το χρόνο, μέχρι το 2014.
• Μαχαίρι σε 24.750 θέσεις στο δημόσιο.
• Μείωση κατά 1 ευρώ του κατώτερου μισθού (7.65 ευρώ την ώρα).
• Αύξηση ΦΠΑ από το 21% σε 22% από το 2013 και στο 24% από το 2014.
• Νέος φόρος στην ακίνητη περιουσία, ο οποίος θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες μέχρι 200 ευρώ το χρόνο, μέχρι το 2014.
Βρετανία
Δημόσιο χρέος: 64% του ΑΕΠ
Δημοσιονομικό Έλλειμμα: 11%
Ανεργία: 7,7%
Πληθωρισμός: 3,2%
Δημόσιο χρέος: 64% του ΑΕΠ
Δημοσιονομικό Έλλειμμα: 11%
Ανεργία: 7,7%
Πληθωρισμός: 3,2%
• Περικοπές των δημοσίων δαπανών έως και 25% και δεν θα εξαιρεθεί ούτε η βασιλική χορηγία (civil list).
• Ο ΦΠΑ αυξάνεται από 17,5% σε 20%.
• Το πάγωμα των μισθών στο δημόσιο τομέα, για άτομα που λαμβάνουν περισσότερες από 21.000 λίρες ετησίως, θα παραταθεί και μετά το 2011 - 2012.
• Θα αυξηθεί η φορολόγηση των εισοδημάτων που ξεπερνούν τις 40.000 λίρες ετησίως.
• Φόρος στον κύκλο εργασιών των τραπεζών που λειτουργούν στη Βρετανία και οποίος αναμένεται να αποφέρει στο κράτος 2 δις λίρες (2.4 δις ευρώ) το χρόνο.
• Μείωση εταιρικού φόρου κατά 1% ανά έτος, ώστε το 2014 να φθάσει στο 24%, από το σημερινό επίπεδο του 28%.
• Ο φόρος σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα μειωθεί στο 20%.
• Ο φόρος επί των κεφαλαιακών κερδών θα αυξηθεί στο 28%.
• Από τον Απρίλιο του 2011 η ασφαλιστική εισφορά των εργοδοτών ανά εβδομάδα θα αυξηθεί κατά 21 λίρες.
• Μέρος της ταχυδρομικής υπηρεσίας (Royal Mail) θα πωληθεί σε επενδυτές.
• Τα επιδόματα τέκνων θα παγώσουν για την επόμενη τριετία.
• Δεν θα μειωθούν οι επιχορηγήσεις αναπηρίας, αλλά θα χρειασθούν επί πλέον ιατρικές διαβεβαιώσεις από το 2013, για τα άτομα που θα καταθέσουν αιτήσεις επιχορηγήσεων για πρώτη φορά.
• Οι άνεργοι που δεν αποδέχονται εργασία που τους προτείνεται, δεν θα παίρνουν ανεργιακό επίδομα.
• Ο ΦΠΑ αυξάνεται από 17,5% σε 20%.
• Το πάγωμα των μισθών στο δημόσιο τομέα, για άτομα που λαμβάνουν περισσότερες από 21.000 λίρες ετησίως, θα παραταθεί και μετά το 2011 - 2012.
• Θα αυξηθεί η φορολόγηση των εισοδημάτων που ξεπερνούν τις 40.000 λίρες ετησίως.
• Φόρος στον κύκλο εργασιών των τραπεζών που λειτουργούν στη Βρετανία και οποίος αναμένεται να αποφέρει στο κράτος 2 δις λίρες (2.4 δις ευρώ) το χρόνο.
• Μείωση εταιρικού φόρου κατά 1% ανά έτος, ώστε το 2014 να φθάσει στο 24%, από το σημερινό επίπεδο του 28%.
• Ο φόρος σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα μειωθεί στο 20%.
• Ο φόρος επί των κεφαλαιακών κερδών θα αυξηθεί στο 28%.
• Από τον Απρίλιο του 2011 η ασφαλιστική εισφορά των εργοδοτών ανά εβδομάδα θα αυξηθεί κατά 21 λίρες.
• Μέρος της ταχυδρομικής υπηρεσίας (Royal Mail) θα πωληθεί σε επενδυτές.
• Τα επιδόματα τέκνων θα παγώσουν για την επόμενη τριετία.
• Δεν θα μειωθούν οι επιχορηγήσεις αναπηρίας, αλλά θα χρειασθούν επί πλέον ιατρικές διαβεβαιώσεις από το 2013, για τα άτομα που θα καταθέσουν αιτήσεις επιχορηγήσεων για πρώτη φορά.
• Οι άνεργοι που δεν αποδέχονται εργασία που τους προτείνεται, δεν θα παίρνουν ανεργιακό επίδομα.
Πορτογαλία
Δημόσιο χρέος: 76% του ΑΕΠ
Δημοσιονομικό έλλειμμα: 9,4%
Ανεργία: 10,6%
Πληθωρισμός: 2%
• Αύξηση ΦΠΑ αρχικά κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 21% και μετά κατά δύο ακόμα μονάδες στο 23%.
• Αύξηση φόρου εισοδήματος έως και 1,5%.
• Επιβολή έκτακτης εισφοράς σε επιχειρήσεις, ύψους έως 1,5%, επί των κερδών τους. Πρόσθετος φόρος 2,5% επί των κερδών μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζών.
• Οι μισθοί των ανώτατων δημοσίων λειτουργών θα μειωθούν κατά 5%.
• Ακυρώνεται η επιδότηση της τεκνοποιίας.
• Τα κοινωνικά επιδόματα μειώνονται κατά 25%.
• Πάγωμα μεγάλων έργων.
• Μεταφορά του αποθεματικού του ταμείου συντάξεως της Portugal Telecom στο κράτος. Η κίνηση αυτή μειώνει 2,6% το δημόσιο χρέος
• Αύξηση φόρου εισοδήματος έως και 1,5%.
• Επιβολή έκτακτης εισφοράς σε επιχειρήσεις, ύψους έως 1,5%, επί των κερδών τους. Πρόσθετος φόρος 2,5% επί των κερδών μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζών.
• Οι μισθοί των ανώτατων δημοσίων λειτουργών θα μειωθούν κατά 5%.
• Ακυρώνεται η επιδότηση της τεκνοποιίας.
• Τα κοινωνικά επιδόματα μειώνονται κατά 25%.
• Πάγωμα μεγάλων έργων.
• Μεταφορά του αποθεματικού του ταμείου συντάξεως της Portugal Telecom στο κράτος. Η κίνηση αυτή μειώνει 2,6% το δημόσιο χρέος
Ισπανία
Δημόσιο χρέος: 53% του ΑΕΠ
Δημοσιονομικό έλλειμμα: 11,2%
Ανεργία: 20,8%
Πληθωρισμός: 2,1%
• Πάγωμα συντάξεων. Μόνο οι κατώτατες αυξάνονται κατά 1%.
• Μειώσεις μισθών και κοινωνικών επιδομάτων.
• Μείωση δημοσίων επενδύσεων κατά 38%. Επίσης, μείωση 30% στις υποδομές, 7% στην έρευνα και την ανάπτυξη και 8,1% στην παιδεία.
• Η βασιλική οικογένεια θα λάβει για το 2011 8.4 εκατομμύρια ευρώ, ενώ φέτος έλαβε 8.9 εκ.
ΕΛΛΑΔΑ
Δημόσιο χρέος: 126,8% του ΑΕΠ το 2009
Δημοσιονομικό έλλειμμα: 15,4% το 2009
Ανεργία: 11,8%
Πληθωρισμός: 5,2%
Το μνημόνιο προβλέπει:
• Ενιαία φορολογική κλίμακα και κατάργηση εξαιρέσεων.
• Φόρους στην περιουσία.
• Υψηλότερο ειδικό φόρο στα τσιγάρα και στα αλκοολούχα ποτά.
• Υψηλότερους φόρους στην κινητή τηλεφωνία και στο πετρέλαιο.
• Έκτακτο φόρο στις κερδοφόρες επιχειρήσεις.
• Έκτακτο φόρο στα μεγάλης αξίας ακίνητα.
Για τις μη αποτελεσματικές εισπράξεις προβλέπονται τα ακόλουθα:
• Ενοποίηση των μηχανισμών είσπραξης φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
• Δειγματοληπτικοί έλεγχοι με βάση το βαθμό «επικινδυνότητας» διαφόρων ομάδων φορολογούμενων στη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή.
• Υποχρεωτική τήρηση επιχειρηματικών λογαριασμών από επιχειρήσεις.
• Αναθεώρηση του υπάρχοντος πλαισίου διασταύρωσης στοιχείων.
• Αντικατάσταση των τυπικών ελέγχων βιβλίων και στοιχείων από εκτενείς ελέγχους.
• Συγκέντρωση στοιχείων από επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και αξιοποίησή τους στις διασταυρώσεις.
• Συλλογή πληροφοριών και ηλεκτρονικών αρχείων για όλες τις εκδιδόμενες αποδείξεις.
• Δειγματοληπτικοί έλεγχοι με βάση το βαθμό «επικινδυνότητας» διαφόρων ομάδων φορολογούμενων στη φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή.
• Υποχρεωτική τήρηση επιχειρηματικών λογαριασμών από επιχειρήσεις.
• Αναθεώρηση του υπάρχοντος πλαισίου διασταύρωσης στοιχείων.
• Αντικατάσταση των τυπικών ελέγχων βιβλίων και στοιχείων από εκτενείς ελέγχους.
• Συγκέντρωση στοιχείων από επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και αξιοποίησή τους στις διασταυρώσεις.
• Συλλογή πληροφοριών και ηλεκτρονικών αρχείων για όλες τις εκδιδόμενες αποδείξεις.
Για να δοθεί ένα τέλος στη διαφθορά προτείνονται τα εξής:
• Κατάργηση της διαπραγμάτευσης στη διαδικασία επιβολής προστίμων.
• Εφαρμογή πληροφοριακών συστημάτων διαχείρισης των ελέγχων.
• Υιοθέτηση φορολογικής αμνηστίας για άτομα ή επιχειρήσεις που βοηθούν στην αποκάλυψη διεφθαρμένων δημοσίων λειτουργών.
• Μετατόπιση της διαδικασίας επίλυσης διαφορών σε κεντρικό επίπεδο.
• Υιοθέτηση διαδικασιών που ελαχιστοποιούν την επαφή των φορολογούμενων με τα στελέχη των φορολογικών διοικήσεων.
• Αντικατάσταση του υπάρχοντος συστήματος εντύπων περιουσίας από τους φορολογούμενους από ηλεκτρονικά συστήματα δηλώσεων.
Για να υπάρξει καθολική συμμόρφωση με τα μέτρα που λαμβάνονται, θα ακολουθούνται πρακτικές, όπως:
• Παραδειγματισμός και δημοσιοποίηση των περιπτώσεων μη συμμόρφωσης, συμπεριλαμβανομένης και της προσφυγής σε ποινικές διώξεις.
• Έλεγχος και φορολόγηση των μερισμάτων από off shore εταιρίες.
• Ενθάρρυνση των φορολογούμενων να αναφέρουν άτομα και εταιρείες που φοροδιαφεύγουν.
• Υποχρέωση επιτηδευματιών και ελεύθερων επαγγελματιών με υψηλό βαθμό επικινδυνότητας για φοροδιαφυγή, να εκδίδουν ηλεκτρονικά παραστατικά.
• Παρακολούθηση της διακίνησης πετρελαιοειδών, μέσω οχημάτων, με συστήματα GPS.
• Υποχρέωση των φαρμακείων να δέχονται μόνο ιατρικές συνταγές με bar code και αναγραφή του φορολογικού μητρώου του γιατρού.
Για τους μισθούς και τα επιδόματα έχουν ληφθεί οι ακόλουθες αποφάσεις:
• Αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό μόνο για τις αμοιβές που δεν ξεπερνούν τις 2.000 ευρώ το μήνα το 2010.
• Μείωση κατά 10% της συνολικής δαπάνης για επιδόματα στο δημόσιο τομέα.
• Κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης, σύμφωνα με την οποία μια σειρά μισθολογικών επιδομάτων του δημοσίου τομέα φορολογούνται με συντελεστή μικρότερο από το θεσμοθετημένο.
• Μείωση κατά ένα τρίτο των συμβάσεων ορισμένου χρόνου στο δημόσιο τομέα.
• Όλες οι προσλήψεις θα γίνονται από τον ΑΣΕΠ.
• Βελτίωση του ελέγχου του λογαριασμού μισθοδοσίας, μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών, για τις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων.
• Δημοσίευση στο διαδίκτυο όλων των κυβερνητικών αποφάσεων, που συνεπάγονται δαπάνη. Αυτό αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την εγκυρότητα κάθε τέτοιας απόφασης.
• Κατάργηση όλων των εξαιρέσεων σε ό,τι αφορά τις προσλήψεις.
• Μείωση του αριθμού των επιπέδων της τοπικής αυτοδιοίκησης.
• Σημαντική μείωση στον αριθμό ειδικών επιτροπών στο δημόσιο τομέα.
• Ομαδοποίηση και δραστική μείωση του αριθμού των δημόσιων οργανισμών, που συνδέονται με τις τοπικές Αρχές.
• Μελετάται το ενδεχόμενο οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας να μην επεκτείνονται με νόμο, καλύπτοντας όλους τους εργαζόμενους και όλο τον κλάδο, αλλά να εξαρτώνται από κάθε επιχείρηση ξεχωριστά.
• Κατάργηση της διαπραγμάτευσης στη διαδικασία επιβολής προστίμων.
• Εφαρμογή πληροφοριακών συστημάτων διαχείρισης των ελέγχων.
• Υιοθέτηση φορολογικής αμνηστίας για άτομα ή επιχειρήσεις που βοηθούν στην αποκάλυψη διεφθαρμένων δημοσίων λειτουργών.
• Μετατόπιση της διαδικασίας επίλυσης διαφορών σε κεντρικό επίπεδο.
• Υιοθέτηση διαδικασιών που ελαχιστοποιούν την επαφή των φορολογούμενων με τα στελέχη των φορολογικών διοικήσεων.
• Αντικατάσταση του υπάρχοντος συστήματος εντύπων περιουσίας από τους φορολογούμενους από ηλεκτρονικά συστήματα δηλώσεων.
Για να υπάρξει καθολική συμμόρφωση με τα μέτρα που λαμβάνονται, θα ακολουθούνται πρακτικές, όπως:
• Παραδειγματισμός και δημοσιοποίηση των περιπτώσεων μη συμμόρφωσης, συμπεριλαμβανομένης και της προσφυγής σε ποινικές διώξεις.
• Έλεγχος και φορολόγηση των μερισμάτων από off shore εταιρίες.
• Ενθάρρυνση των φορολογούμενων να αναφέρουν άτομα και εταιρείες που φοροδιαφεύγουν.
• Υποχρέωση επιτηδευματιών και ελεύθερων επαγγελματιών με υψηλό βαθμό επικινδυνότητας για φοροδιαφυγή, να εκδίδουν ηλεκτρονικά παραστατικά.
• Παρακολούθηση της διακίνησης πετρελαιοειδών, μέσω οχημάτων, με συστήματα GPS.
• Υποχρέωση των φαρμακείων να δέχονται μόνο ιατρικές συνταγές με bar code και αναγραφή του φορολογικού μητρώου του γιατρού.
Για τους μισθούς και τα επιδόματα έχουν ληφθεί οι ακόλουθες αποφάσεις:
• Αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό μόνο για τις αμοιβές που δεν ξεπερνούν τις 2.000 ευρώ το μήνα το 2010.
• Μείωση κατά 10% της συνολικής δαπάνης για επιδόματα στο δημόσιο τομέα.
• Κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης, σύμφωνα με την οποία μια σειρά μισθολογικών επιδομάτων του δημοσίου τομέα φορολογούνται με συντελεστή μικρότερο από το θεσμοθετημένο.
• Μείωση κατά ένα τρίτο των συμβάσεων ορισμένου χρόνου στο δημόσιο τομέα.
• Όλες οι προσλήψεις θα γίνονται από τον ΑΣΕΠ.
• Βελτίωση του ελέγχου του λογαριασμού μισθοδοσίας, μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών, για τις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων.
• Δημοσίευση στο διαδίκτυο όλων των κυβερνητικών αποφάσεων, που συνεπάγονται δαπάνη. Αυτό αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την εγκυρότητα κάθε τέτοιας απόφασης.
• Κατάργηση όλων των εξαιρέσεων σε ό,τι αφορά τις προσλήψεις.
• Μείωση του αριθμού των επιπέδων της τοπικής αυτοδιοίκησης.
• Σημαντική μείωση στον αριθμό ειδικών επιτροπών στο δημόσιο τομέα.
• Ομαδοποίηση και δραστική μείωση του αριθμού των δημόσιων οργανισμών, που συνδέονται με τις τοπικές Αρχές.
• Μελετάται το ενδεχόμενο οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας να μην επεκτείνονται με νόμο, καλύπτοντας όλους τους εργαζόμενους και όλο τον κλάδο, αλλά να εξαρτώνται από κάθε επιχείρηση ξεχωριστά.
Επιδιώκονται, γενικώς, μειώσεις ως ακολούθως:
• Μείωση κατά 10% της δαπάνης της γενικής κυβέρνησης για επιδόματα.
• Αναστολή προσλήψεων το 2010.
• Αναστολή προσλήψεων το 2010.
• Μείωση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου.
• Μείωση των λειτουργικών δαπανών.
• Μείωση των επιχορηγήσεων στα ασφαλιστικά ταμεία.
• Μείωση στις δαπάνες για υπερωρίες.
• Μείωση προσωπικού με εφαρμογή του κανόνα «μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις».
• Κατάργηση της Αγροφυλακής, που ιδρύθηκε επί ΝΔ.
• Συγκρότηση υπηρεσιακού συμβουλίου, που θα εξετάσει πόσους υπαλλήλους έχει ανάγκη η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και κάλυψη αναγκών άλλων υπουργείων από τους υπόλοιπους.
• Μετάβαση των 5.416 εποχικών πυροσβεστών σε καθεστώς πενταετούς θητείας, με την επωνυμία «επικουρικοί πυροσβέστες», αντί του ισχύοντος μέχρι τώρα καθεστώτος των συμβάσεων.
• Μελέτη ομαδοποίησης των περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας, μετά την ολοκλήρωση της οποίας θα εξετασθεί η παραχώρηση χρήσης ορισμένων εξ αυτών σε ιδιώτες.
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Προτείνουμε λύσεις
Με στόχο την ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας, οι αναλυτές Μάριος Κληρίδης και Πάμπος Παπαγεωργίου, καταθέτουν μετά από πρωτοβουλία του IN Business συγκεκριμένες και άκρως ενδιαφέρουσες εισηγήσεις.
Η κυπριακή δημόσια οικονομία παρουσιάζει εδώ και δεκαετίες ένα δομικό πρόβλημα: Οι δαπάνες του κράτους στο μεγαλύτερο τους μέρος - μισθολόγιο και παροχές - θεωρούνται ανελαστικές, ενώ τα δημόσια έσοδα εξαρτώνται από τις οικονομικές συνθήκες και κατά συνέπεια είναι ευμετάβλητα, είναι η πρώτη διαπίστωση των Μάριου Κληρίδη και Πάμπου Παπαγεωγίου. Το πρόβλημα αυτό, εξηγούν, έγινε ιδιαίτερα εμφανές πρόσφατα, όταν η κυπριακή οικονομία μπήκε σε φάση ύφεσης.
Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι η υστέρηση του κρατικού προϋπολογισμού στην Κύπρο είναι ουσιαστικά πιο ψηλή από ό,τι καταδεικνύει ο τελικός αριθμός, καθώς προσμετράται στον υπολογισμό του ελλείμματος το παραδοσιακό πλεόνασμα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το οποίο στο μέλλον, όπως και σε όλες τις αναπτυγμένες οικονομίες, θα είναι ελλειμματικό.
Πιο απλά, το κυπριακό δημοσιονομικό έλλειμμα - όταν συγκρίνεται με άλλα ευρωπαϊκά και μη - έχει το πλεονέκτημα ότι προς το παρόν στον τομέα των συντάξεων τα έσοδα του κράτους είναι πιο μεγάλα από τα έξοδα, πράγμα που αναμένεται να εκλείψει με την ωρίμανση του ταμείου, όπως εξηγούν οι δύο αναλυτές.
Μόνιμο έλλειμμα
Υπό κανονικές συνθήκες μια οικονομία οφείλει να δημιουργεί δημοσιονομικό πλεόνασμα σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης και επιτρέπεται να τρέχει περιορισμένα ελλείμματα σε περιόδους ύφεσης της οικονομικής δραστηριότητας. «Στην πραγματικότητα το πρόβλημα στην Κύπρο οφείλεται στο γεγονός ότι το έλλειμμα είναι μόνιμο και πως το κόστος του μεταφέρεται στις επερχόμενες γενεές, μέσω του δανεισμού του δημοσίου, το οποίο θα κληθούν οι επόμενες γενιές να συντηρήσουν», επισημαίνουν οι κύριοι Κληρίδης και Παπαγεωργίου.
Η ζοφερή δημοσιονομική εικόνα της Κύπρου έχει να κάνει με σοβαρά θεσμικά προβλήματα και ανισορροπίες. Με προβλήματα, όπως: Η εκτεταμένη φοροδιαφυγή και η πολύ χαμηλή έως και ανύπαρκτη φορολόγηση του πλούτου. Το συνεχώς αυξανόμενο κρατικό μισθολόγιο, σε συνδυασμό με τη χαμηλή παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα. Το υπερβολικά γενναιόδωρο συνταξιοδοτικό σύστημα στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τέλος η χαμηλή παραγωγικότητα της οικονομίας και το αναπόφευκτα μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Οι πιο πάνω επισημάνσεις καταγράφουν τους βασικούς λόγους που η κυπριακή οικονομία δεν μπορεί να εξέλθει της κρίσης.
Πλάνο εξισορρόπησης
Το δημοσιονομικό πρόβλημα της Κύπρου δεν μπορεί να λυθεί από τη μια μέρα στην άλλη. Τυχόν απότομη επίλυσή του θα απαιτούσε είτε δραστική μείωση του αριθμού και των απολαβών των δημοσίων υπαλλήλων μαζί με μεγάλες περικοπές στις παροχές είτε σημαντική αύξηση της φορολογίας, ξεκαθαρίζεται στην ανάλυση των δύο αναλυτών. «Τέτοιες δραματικές αλλαγές πιθανότατα θα ξαναέριχναν την οικονομία σε ύφεση. Χρειάζεται, ωστόσο, να τεθεί σε εφαρμογή ένα τολμηρό μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής εξισορρόπησης», διασαφηνίζουν.
«Επαφίεται πρωτίστως στην κυβέρνηση να προτείνει και να προωθήσει τη δημοσιονομική εξυγίανση. Επειδή, όμως, το θέμα αφορά όλους τους πολίτες, παρουσιάζουμε πιο κάτω τους βασικούς, κατά τη γνώμη μας άξονες, που θα πρέπει να διέπουν ένα σχέδιο δημοσιονομικής εξισορρόπησης», επισημαίνουν οι Κληρίδης και Παπαγεωργίου:
1. Πλαφόν στην αύξηση των μισθών.
Αντί του παγώματος των προσαυξήσεων ή της αποκοπής μέρους της αύξησης των μισθών στο δημόσιο, προτείνουμε επιβολή πλαφόν 2,5% - όσο ο αναμενόμενος πληθωρισμός - στην αύξηση που θα λάβει το 2011 ο κάθε δημόσιος υπάλληλος. Σημειώνεται ότι η συνολική αύξηση υπό κανονικές συνθήκες υπολογίζεται, περίπου, στο 5%. Η μεθοδολογία αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι προφυλάσσει τα δημόσια οικονομικά από τυχόν απρόσμενες εξελίξεις, ειδικά στο μέτωπο της αύξησης των τιμών. Ως εκ τούτου λειτουργεί αντιπληθωριστικά.
Αντί του παγώματος των προσαυξήσεων ή της αποκοπής μέρους της αύξησης των μισθών στο δημόσιο, προτείνουμε επιβολή πλαφόν 2,5% - όσο ο αναμενόμενος πληθωρισμός - στην αύξηση που θα λάβει το 2011 ο κάθε δημόσιος υπάλληλος. Σημειώνεται ότι η συνολική αύξηση υπό κανονικές συνθήκες υπολογίζεται, περίπου, στο 5%. Η μεθοδολογία αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι προφυλάσσει τα δημόσια οικονομικά από τυχόν απρόσμενες εξελίξεις, ειδικά στο μέτωπο της αύξησης των τιμών. Ως εκ τούτου λειτουργεί αντιπληθωριστικά.
2. Μείωση προσλήψεων στο δημόσιο.
Θεωρούμε ικανοποιητική τη δέσμευση της κυβέρνησης για μείωση του αριθμού των εργαζομένων στη δημόσια υπηρεσία κατά χίλια άτομα το χρόνο. Όμως, ο περιορισμός των νέων προσλήψεων στο δημόσιο θα αυξήσει τις πιέσεις για εξωθεσμικές παρεμβάσεις - ρουσφέτι. Για τούτο είναι σημαντικό να τροποποιηθούν οι όροι μισθοδοσίας προς τα κάτω, ειδικά για τις χαμηλότερες θέσεις στο δημόσιο, για τις οποίες υπάρχει μεγάλη απόκλιση από τα δεδομένα του ιδιωτικού τομέα.
Θεωρούμε ικανοποιητική τη δέσμευση της κυβέρνησης για μείωση του αριθμού των εργαζομένων στη δημόσια υπηρεσία κατά χίλια άτομα το χρόνο. Όμως, ο περιορισμός των νέων προσλήψεων στο δημόσιο θα αυξήσει τις πιέσεις για εξωθεσμικές παρεμβάσεις - ρουσφέτι. Για τούτο είναι σημαντικό να τροποποιηθούν οι όροι μισθοδοσίας προς τα κάτω, ειδικά για τις χαμηλότερες θέσεις στο δημόσιο, για τις οποίες υπάρχει μεγάλη απόκλιση από τα δεδομένα του ιδιωτικού τομέα.
Είναι αυτονόητο ότι όταν για μια θέση στο δημόσιο ή ημικρατικό τομέα υπάρχον χιλιάδες ενδιαφερόμενοι, τούτο στο τέλος αυξάνει τη δημόσια διαφθορά δια της κατανομής των θέσεων αυτών, μέσω ρουσφετιού.
3. Επίλυση του συνταξιοδοτικού.
Είναι φανερό ότι το παρόν συνταξιοδοτικό σύστημα στο δημόσιο τομέα είναι μη διατηρήσιμο, εγκυμονώντας κίνδυνο κατάρρευσης των δημοσίων οικονομικών. Για την επίλυση αυτού του προβλήματος προτείνουμε:
- Τη φορολόγηση των εφάπαξ απολαβών.
- Την πρόσληψη όλων των νέων υπαλλήλων του δημοσίου με το καθεστώς του ΤΚΑ και επιπλέον τη δημιουργία ταμείου προνοίας με συνεισφορά του εργοδότη και του εργαζόμενου.
- Την αύξηση των κρατικών συντάξεων με βάση την αύξηση στην ΑΤΑ κι όχι την αύξηση στο γενικό επίπεδο μισθών.
4. Στόχευση και εξορθολογισμό των κοινωνικών παροχών
Η αύξηση των κοινωνικών παροχών τα τελευταία χρόνια συνέτεινε στην άμβλυνση κοινωνικών προβλημάτων. Οι περισσότερες, όμως, παροχές δίνονται κατά τρόπο καθολικό. Είναι απαραίτητο, σε μια περίοδο υψηλού ελλείμματος, οι παροχές αυτές να δίνονται στοχευμένα σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, λαμβάνοντας υπόψη ένα συνδυασμό κριτηρίων εισοδήματος αλλά και πλούτου, ώστε να μην επιβραβεύονται οι φοροφυγάδες. Πρέπει, επίσης, να εξεταστούν οι μηχανισμοί και τα κριτήρια καταβολής των παροχών, ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα εξαπάτησης.
5. Εξοικονομήσεις στους τομείς παιδείας και υγείας.
Είναι θετικό το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα γίνεται προσπάθεια μείωσης των λειτουργικών δαπανών του κράτους. Παραδοσιακά, όμως, οι τομείς των πιο σημαντικών κρατικών δαπανών - παιδεία και υγεία - θεωρούνται «ιερές αγελάδες» και η κρατική απλοχεριά έχει οδηγήσει σε σπατάλες και χαμηλή παραγωγικότητα.
Θα πρέπει η ανάπτυξη αυτών των τομέων να προέλθει από καλύτερη οργάνωση και εξοικονομήσεις κι όχι από αυξήσεις στον προϋπολογισμό. Για παράδειγμα, στα κρατικά νοσοκομεία θα πρέπει να διοριστούν εξειδικευμένοι διευθυντές, ενώ όσον αφορά στην κρατική ανώτατη παιδεία, θα μπορούσε το ΤΕΠΑΚ να συγχωνευτεί με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, για να αποφεύγονται τα διπλά διοικητικά έξοδα.
6. Βούληση για μείωση της φοροδιαφυγής.
Η φοροδιαφυγή αποτελεί μορφή αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Ο φοροφυγάς επωφελείται από υπηρεσίες του κράτους, όπως είναι οι δρόμοι, η άμυνα, η ασφάλεια και η δικαιοσύνη, τις οποίες πληρώνουν ουσιαστικά άλλοι. Ταυτόχρονα υπονομεύει την κοινωνική συνοχή και το αίσθημα δίκαιου, γεγονός που με τη σειρά του δυσχεραίνει σημαντικά την αποδοχή μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Η παραδοσιακή ανοχή της φοροδιαφυγής εξηγεί την ύπαρξη και το μέγεθος του προβλήματος σε συγκεκριμένους κλάδους οικονομικής δραστηριοποίησης. Ταυτόχρονα, η βουλή φαίνεται να μη βιάζεται για την ψήφιση νομοσχεδίων, που αφορούν στη φοροδιαφυγή.
Χρειάζεται ριζική ρήξη με τη σημερινή νοοτροπία ανοχής. Θα μπορούσαν, επίσης, να υιοθετηθούν - τουλάχιστο για κάποια χρόνια -ορισμένα ριζοσπαστικά μέτρα περιορισμού της φοροδιαφυγής. Τέτοια έκτακτα μέτρα, όμως, θα πρέπει πάντα να εφαρμόζονται με βάση σαφή νομοθεσία και χωρίς να δοθούν υπερεξουσίες σε λειτουργούς, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε αυθαίρετες ερμηνείες και διαφθορά.
7. Επιλεκτική αύξηση φορολογιών
Η επιβολή οποιασδήποτε φορολογίας ενέχει κάποιο βαθμό κινδύνου για παρενέργειες στην οικονομία. Από την άλλη, όμως, η φορολογία είναι απαραίτητη για τη χρηματοδότηση των υπηρεσιών που παρέχει το κράτος και τη διόρθωση μεγάλων οικονομικών ανισοτήτων. Είναι λογικό και αναπόφευκτο ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης να περιλαμβάνει, πέραν της μείωσης των δαπανών, και κάποια αυξημένα φορολογικά έσοδα. Έχει σημασία, όμως, ποιες θα είναι αυτές οι νέες φορολογίες.
- Η αύξηση στον εταιρικό φόρο δεν ενδείκνυται στην παρούσα φάση του οικονομικού κύκλου. Για σκοπούς, όμως, κοινωνικής δικαιοσύνης θα πρέπει να υπάρχει δέσμευση ότι όταν επιταχυνθεί η οικονομική ανάπτυξη, θα υπάρξει κάποια αύξηση στη φορολόγηση των κερδών.
- Η κυοφορούμενη επιβολή ΦΠΑ στα τρόφιμα και τα φάρμακα είναι μέτρο που θα συντείνει στην αύξηση του πληθωρισμού. Επιπλέον, θα πλήξει δυσανάλογα τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα του πληθυσμού και ειδικά το 50% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι δεν καλύπτονται από την ΑΤΑ. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι θα αυξήσει το εισόδημα των υψηλόμισθων, οι οποίοι θα υπέρ-αποζημιωθούν μέσω της ΑΤΑ. Θα πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια η επιβολή της φορολογίας αυτής να αναβληθεί ή αν αυτό δεν είναι κατορθωτό, η αύξηση αυτή να μην προσμετρηθεί στην ΑΤΑ.
- Αύξηση της φορολογίας στα τσιγάρα και τα ποτά θα έχει κοινωνικά ωφέλιμες επιπτώσεις. Παρόμοιο αποτελέσματα θα έχει η πράσινη φορολογία στα καύσιμα.
- Η αύξηση στα τέλη ακίνητης ιδιοκτησίας, αν υιοθετηθεί, θα πρέπει να συνοδεύεται από μείωση ή κατάργηση στα τέλη μεταβίβασης. Έτσι η φορολογία θα μεταφερθεί από τη συναλλαγή στην κατοχή ιδιοκτησίας, βοηθώντας στην τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
8. Έργα ανάπτυξης με βάση κριτήρια απόδοσης.
Τα έργα ανάπτυξης αποτελούν επένδυση για την ευημερία των επερχόμενων γενεών. Με αυτή την έννοια θα μπορούσε κάποιος να πει ότι δεν αποτελούν στην πραγματικότητα κομμάτι του δημοσιονομικού ελλείμματος. Όμως, σε συνθήκες δημοσιονομικής στενότητας θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατό μεγαλύτερη χρήση ιδιωτικών κεφαλαίων στη χρηματοδότηση αυτών των έργων. Επιπλέον, έργα - όπως για παράδειγμα ο δρόμος Πόλης Χρυσοχούς - Πάφου - τα οποία στερούνται οικονομικής λογικής, δεν πρέπει να γίνουν, εκτός κι αν ενδιαφερθεί ο ιδιωτικός τομέας να κάνει το δρόμο και να χρεώνει διόδια. Θα πρέπει τα έργα ανάπτυξης να εξετάζονται πρωτίστως με βάση τα κριτήρια οικονομικής απόδοσης.
9. Πρωτοβουλίες για ενίσχυση του ρυθμού ανάπτυξης.
Η εφαρμογή σχεδίου δημοσιονομικής εξυγίανσης αποτελεί εγγύηση για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Βραχυπρόθεσμα, όμως, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το ρυθμό ανάπτυξης. Για το λόγο αυτό πρέπει, παράλληλα με την εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου, να υπάρξουν μέτρα και πρωτοβουλίες αναπτυξιακής υφής.
Τέτοια μέτρα ενδεικτικά μπορούν να είναι: Η μείωση της γραφειοκρατίας, η διευκόλυνση των επενδύσεων, η καλύτερη οργάνωση της δημόσιας υπηρεσίας, η υιοθέτηση πρακτικών διαφάνειας και η αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου